Minimalisme

is een stroming in de beeldende kunst  die zich het eerst in de Verenigde Staten
manifesteerde en daarna in Europa opkwam.
De stroming heeft verwantschap met de beeldende kunst en was een reactie op het voordien in de VS hoogtij vierende abstract expressionisme.

Belangrijke kunstenaars uit die periode waren, o.a. Sol LeWitt, Agnes Martin, Frank Stella, Jo Baer, Robert Ryman, Anne Truit, Richard Serra, Donald Judd,
Carl André, Robert Mangold, John McCracken, Elsworth Kelly, Tony Smith, en Dan Flavin.

Minimal art

bedient zich soms van simpele, eventueel gevonden materialen

De eerste tentoonstelling van minimalisme in Nederland was in 1968 in het Gemeentemuseum Den Haag.
In Nederland was o.a. Jan Schoonhoven een vertegenwoordiger te noemen met verwante mentaliteit.
Jan Schoonhoven was lid van de Nederlandse Informele Groep en de Nederlandse nul-beweging.
Hij verwierf faam met zijn, veelal witte, reliëfs van papier maché.

Zero Art

Was een beweging in de moderne kunst in de periode van 1958 tot 1966.

In 1958 werd door de Duitse kunstenaars Heinz Mack en Otto Piene in Düsseldorf de groep ZERO opgericht.
Zero-kunstenaars werkten meestal monochroom, vaak met wit.
Ze streefden naar een nieuwe harmonie in de verhouding tussen mens en natuur, en vermeden in hun kunst individuele sporen.
De benaming Zero moest herinneren aan het aftellen voor de lancering van een raket.

De Zero-groep onderhield talrijke internationale contacten, onder anderen met de Italiaan Lucio Fontana, de Fransman Yves Klein (die het belang van de pure kleurwaarneming beklemtoonde) en de Zwitser Jean Tinguely (kinetische kunst, roterende objecten).
In Nederland werd Zero vertegenwoordigd door de leden van de Nederlandse Nul beweging. De Zero-groep viel in 1966 uiteen.

Nul kunst

De Nederlandse Nul-beweging werd gevormd in 1960, 

door Jan Schoonhoven, Armando, Jan Hendrikse, Herman de Vries en
Henk Peeters. De groep bestond tot 1965.
De werken van de Nul-groep zijn bij uitstek ‘anti-schilderkunstig’.
Traditionele materialen werden vervangen voor veelal industriële materialen.

In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat het werk van Nul zich kenmerkt door:

Monochromie

Veelkleurigheid maakt plaats voor gebruik van enkele kleuren, vaak zwart en rood (Armando) en wit (Jan Schoonhoven en Henk Peeters)

Herhaling

Nul hield van ritme en regelmaat. Herhaling van gelijkvormige elementen binnen een voorstelling is typisch ‘Nul’.
Denk hierbij aan de repeterende vormen in de reliëfs van Schoonhoven en de reliëfs van kurken en centen van Jan Hendrikse.

Nul kan worden gezien als een reactie op de informele schilderkunst uit de jaren 1950 waarvan de kenmerken zijn dat er geen plan vooraf wordt gebruikt en geen schoonheidsideaal wordt nagestreefd.
Een van de inspirerende voorbeelden was Lucio Fontana.
De vier leden van Nul vormden van 1958 tot 1960 (vóór het ontstaan van de Nul-groep) samen met Kees van Bohemen de Nederlandse Informele Groep.

Nul ontstond in een internationale context van ZERO in Duitsland met o.a.
Otto Piene, Heinz Mack, Gunther Uecker,

Azimut

in Italië met Piero Manzoni, Enrico Castellani, Augustino Bonalumi.
en het Nouveau Realisme
in Frankrijk met o.a. Yves Klein, Daniel Spoerri, Arman en Jean Tinguely.

Gutai
in Japan

Individualisme was belangrijk voor Gutai kunstenaars, gedurende de 2^e wereldoorlog had het Japanse regime het nationalisme gepromoot en alle persoonlijke uitingen belemmerd.

Leden van de Gutai groep rebelleerden tegen deze houding in hun geschriften en kunstwerken en moedigden het publiek en andere kunstenaars aan om dingen te doen die nog nooit vertoond waren.

Het woord Gutai betekent concreet

Gutai kunstenaars waren zeer goede netwerkers die alle media gebruikten om hun ideeën over de wereld te verspreiden.

Zij werkten ook samen met andere kunstenaars groepen in Europa en America,
o.a. de Nul groep in Nederland.

Hun afkeer van de isolatie van Japan voor en gedurende de oorlog was een belangrijke drijfveer om deel uit te maken van een nieuw vrijdenkend Japan

————————————————————————————————————————————————————————————————————————– 

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Nederland

Armando – Henk Peeters – Herman de Vries – Jan Hendrikse – Jan Schoonhoven – Jaap Egmond – Joost Baljeu – Bob Bonies – Carel Visser.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in de U.S.A

Ad Reinhardt – Adolp Gottlieb – Agnes Martin – Allan de Arcangelo – Anne Truit – Barnett Newman – Beverly Pepper – Brent Hallard – Brice Marden – 
Carl André – Dan Flavin – David von Schlegel – Donald Judd – Elsworth Kelly – Eva Hesse – Frank Stella – Graig Kaufman – Jack Youngerman – 
Jackson Pollock – James Hayward – James Reineking – Jo Shapiro – John McCracken – John Mc Laughlin – Josef Albers – Keith Clementson – 
Larry Bell – Mark Rothko – Mary Corse – Mary Obering – Matthew Shillian – Peter Hally – Richard Serra – Robert Mangold – Robert Morris – 
Robert Ryman – Sol Le Witt – Thomas Rajlich – Tony Smith – Walter Darby Bannard – Walter de Maria – Alexander Calder.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Engeland

Alan Charlton – Anish Kapoor – Anthony Caro – Bob Law – David Tremlett – Edwina Leapman – Richard Caldicott – Richard Long – Tony Smith.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Duitsland

Adolf Luther – Andreas Brandt – Blinky Palermo – Charlotte Ponenenske – Gerhard von Graevenitz – Gotthard Graubner – Günther Uecker – 
Heiner Thiel – Heinz Mack – Hermann Bartels – Hermann Goepfert – Klaus Staudt – Leo Erb – Oskar Holweck – Otto Piene – Regine Schuman – 
Uli Pohl – Ulrich Rückriem.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Frankrijk

Arman – Bernard Aubertin – Daniel Buren – Francois Morellet – Yves Klein – Bernard Venet.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Italië

Agostino Bonalumi – Antonio Calderara – Dadamaino – Enrico Castellani – Francesco Lo Savio – Gianni Colombo – Lucio Fontana –
Piero Manzoni – Turi Simetti – Getulio Alviani.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Zwitserland

Christian Megert – Jean Tinguely – Max Bill – Niel Toroni – Gottfried Honneger.

Beroemde kunstenaars van het Minimalisme in Japan

Akira Kanayama – Jiro Yoshihara – Michio Yoshihara – Keisuke Matsuura – Kaneko – Toko Shinoda – Tanaka Atsuko.

 

 

In onderstaande musea kunt u regelmatig minimalistische kunst aantreffen, men is erin gespecialiseerd en/of  heeft werken in de vaste collectie of men organiseert regelmatig exposities .
De lijst is niet compleet en kan nog uitgebreid worden, aanbevelingen zijn welkom.

KUNST

Beelden aan zee – Scheveningen

Bonnefanten Museum – Maastricht

Coda – Apeldoorn

De Hallen – Haarlem

De Pont – Tilburg

De Vleeshal – Middelburg

Gemeente Museum – Den Haag

Gemeente Museum – Helmond

Jan van der Togt – Amstelveen

Kunsthal -Rotterdam

Mondriaanhuis – Amersfoort

Museum Drachten – Drachten

SMAHK – Assen

Stedelijk Museum – Amsterdam

Van Bommel Van Dam – Venlo

Van Abbe  – Eindhoven

Voorlinden – Wassenaar

DESIGN

Cube Design Museum – Kerkrade, het eerste museum in Nederland dat geheel gewijd is aan design – www.cubedesignmuseum.nl 

2015 – Peppermint – Den Haag
2016 – Anna Pauwlownahuis – Den Haag
2017 – Galerie Oode – Amsterdam
2018 – Molenwijck – Nijmegen
2018 – Veldhoven International – Bilthoven
2018 – Galerie Oode – Amsterdam
2018 – Anthoniushove – Leidschendam
2019 – Toegepaste kunst – Den Haag
2020 – Toegepaste Kunst – Den Haag
2021 – Toegepaste Kunst – Den Haag
2021 – Gorkums Museum – Gorkum
2022 – Christie – Den Haag
2022 – Toegepaste kunst – Den Haag
2023 – Christie – Den Haag
2023 – Toegepaste kunst Den Haag
2024 – Christie – Den Haag
2024 – Toegepaste kunst Den Haag

 

 

Minimalisme

Het minimalisme in de moderne kunst

Auteur:  David Batchelor

Taal:  Nederlands

Druk: 1999

Uitgever:  Bussum : Thoth – ISBN: 9068682261

Formaat:  80 pagina’s

Minimalism – art of circumstance

Studie over de stroming in de Amerikaanse kunst die in het begin van de zestiger jaren ontstond,

Auteurs:  Kenneth Baker

Taal:  Engels

Druk: 1988

Uitgever:  New York : Abbeville Press – ISBN: 089659887X

Formaat:  144 pagina’s

Minimalism

Overzicht van de kunststroming uit de jaren zestig van de twintigste eeuw.

Auteur:  James Meyer

Taal:  Engels

Druk: 2000

Uitgever:  London : Phaidon  – ISBN: 0714834602

Formaat:  304 pagina’s

Minimal Art

Auteur:  Daniel Marzona

Taal:  Nederlands

Druk: 2005

Uitgever:  Köln: Taschen, Kerkdriel : Librero – ISBN: 3822840017  

Formaat:  94 pagina’s

ZERO – Let us explore the stars

Auteurs:  Pörschmann, Dirk & Margriet Schavemaker , met bijdragen van Antoon Melissen, Johan Pas, Francesca Pola & Thekla Zell:

Taal:  Nederlands of Engels

Druk:  2015

Uitgever:  Scriptum Art

Formaat:  560 pagina’s

Nul=0  de Nederlandse Nul-groep in een internationale context

Overzicht en achtergronden van het werk van leden van de Nederlandse Nul-groep en internationale geestverwanten sinds 1965.

Auteurs:  Colin Huizing, Tijs Visser, Antoon Melissen

Taal:  Nederlands

Druk: 2011

Uitgever:  Rotterdam : NAi Uitgevers – ISBN: 9789056628376

Formaat:  190 pagina’s

Alles was mooi

Een geschiedenis van de Nul-beweging

Auteur:  Janneke Wesseling

Taal:  Nederlands

Druk: 1989

Uitgever:  Amsterdam: Meulenhoff/Landshoff – ISBN:9029082852

Formaat:  93 pagina’s

Minimalism in Germany. The Sixties

Auteur: Renate Wiehager

Taal:  Engels

Uitgever:  Hatje Cantz – ISBN 978-3-7757-3366-3

Formaat:  520 pagina’s

Jan Schoonhoven

Monografie over het leven en werk van de kunstenaar uit de Nederlandse Nul-groep en Europese Zero-beweging.

Auteurs:  Antoon Melissen, Els Brinkman, Jan Schoonhoven

Taal:  Nederlands

Druk: 2015

Uitgever:  Rotterdam : nai010 uitgevers – ISBN: 9789462082489

Formaat:  192 pagina’s

Min – the new simplicity in graphic design

Overzicht in woord en beeld van minimalisme in het werk van honderdvijftig hedendaagse grafische vormgevers.

Auteur:  Stuart Tolley

Taal:  Engels

Druk: 2016

Uitgever:     London : Thames & Hudson – ISBN: 9780500292198

Formaat:  288 pagina’s

Minimalistische interieurs

Tekst in het Nederlands, Frans en Engels

Auteurs:      Simone Schleifer

Druk  2005

Uitgever:  Kerkdriel : Librero – ISBN: 9057646102

Formaat:  380 pagina’s

Minimalism designsource

Auteurs:      Encarna Castillo

Overzicht in beeld van het minimalisme in de muziek, beeldende kunst, architectuur en mode.

Taal:  Engels

Druk: 2004

Uitgever: New York: Harper Design International – ISBN: 0060747986

Formaat:  639 pagina’s

Minimalistische huizen

Auteur:  Simone Schleifer

Taal:  Nederlands, Frans en Engels

Druk: 2006

Uitgever:  Kerkdriel : Librero – ISBN: 9057647095

Formaat: 380 pagina’s

Minimal architecture

Overzicht van de stroming in de internationale architectuur vanaf de jaren ’60 van de 20e eeuw.

Auteur:  Ilka Ruby

Taal:  Engels

Druk: 2003

Uitgever:     Munich: Prestel – ISBN: 379132859X

Formaat:  174 pagina’s

The architecture of minimalism

Bouwkunst van 1991 tot 2000

Auteur:  Francisco Asensio Cerver

Taal:  Engels

Druk: 1997

Uitgever: New York : Hearst Books International – ISBN: 0688157238

Formaat:  191 pagina’s